Oksimoron genelde iki zıt kelimeden oluşan ifade biçimi.
Türk dil kurumu sözlüğünde fransızca kökenli olduğu ‘’oxymoron’’ ‘’ zıt iki kelimenin
bir arada kullanılması’’ şeklinde açıklanmıştır.
• bir varmış bir yokmuş… gel zaman git zaman…
felaket eğlenceli… özel halk otobüsü… tek seçenek… orijinal kopya…
Genellikle okuyucu ya da dinleyicide şaşkınlık ve hayret uyandıran, mizahın ürünü
olup tamlama biçiminde anlatımı etkili kılmak için kullanılan edebî sanatlardan
biridir.

Başta şiir olmak üzere, okuyucu ve dinleyicide sarsıcı etki uyandırmayı amaçlayan
oksimoron sanatı, kaynağını mizah ve ironiden alır. Oksimoron sanatının
merkezinde yer alan mizah ve ironi, anlatılmak istenen sözün çarpıcı bir şekilde
söylenmesine aracılık eder.
Birbiriyle çelişen ya da zıt nitelik taşıyan ifadeleri gündelik yaşam içinde
kullanan bireyin bulunduğu ortamlarda konuşma sanatını gerçekleştirirken bu
tür ifadeler kullanması, “nasıl yani? ne demek istedi?” şeklinde karşıdaki bireyde
şaşkınlık yaratan aynı zamanda düşünme imkânı veren ortamlar sunar.
Görsel oksimoronu kullanan fotoğrafçı da bir edebiyatçı gibi farklılıklardan hareket
ederek benzerlikleri; uyumsuzluklardan hareketle de çelişkileri vurgulamayı
amaçlamaktadır.
Genelde iki zıt kelimeden oluştuğunu söylense de bence en güzel oksimoron
sözlerinden biri ‘’yalnızız’’ gelin hep beraber yalnız/ız olalım.

16.11.2022
Meral GÜLER