NECMETTİN KÜLAHÇI YAZI DİZİSİ 2. BÖLÜM

Gönderi tarihi 11 Kasım 202512 Kasım 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandıbelgesel fotoğraf, Cilo, DASK, DOGAY, Fikret Özkaplan, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, FSK, İsmet Ülker, Kapuzbaşı Şelalesi, Karlıova, Meydan Larousse, Mümtaz Çankaya, Muvaffak Uyanık, Necmettin Külahçı, Nurettin Erkılıç, ÖFM, Öğretici Filmler Merkezi, Sat Dağları, Şinasi Barutçu, Siyah Güneş, Tayfun Tercan etiketlendiYorum bırakın

_{Fotoğraf: Fikret ÖZKAPLAN- Necmettin KÜLAHÇI}

Necmettin Külahçı’nın Dağcılık Sporu ile Tanışması

Necmettin Külahçı, Şinasi Barutçu ile tanıştıktan sonra ufku genişler. Bir taraftan Anadolu’yu keşfederken, bir taraftan da yeni tanışıklıklar, dağlara adım atmasına vesile olur. Bu isimlerin başında Muvaffak Uyanık, Latif Osman Çıkıgil, Tayfun Tercan, Mümtaz Çankaya ve hemşehrisi İsmet Ülker gibi dağcılık dünyasının önemli isimleri gelir.

Kontrast Dergisi’nin 43. Sayısında, 1950’ li yıllarda Şinasi Barutçu ile tanışmalarının ardından, Hakkari Cilo – Sat Dağları’ na gittiğinden de bahseder. ‘’Latif Osman Çıkıgil, Muzaffer Uyanık, Şinasi Barutçu ile birlikte Hakkâri, Cilo, Sat dağlarına gittik.’’ (Muvaffak Uyanık, yazım hatası nedeniyle Muzaffer yazılmıştır.) Yine kendi ifadesiyle ‘’1964 yılında tekrar Hakkari, Cilo ve Sat Dağlarına gitmeye karar verdim. Zap Suyunu, belimize kadar suyun içinde, kimi zaman yürüyerek geçtik, Beyazsu Vadisine, oradan Yüksekova’ ya, dağları gezerek bir seyahat daha gerçekleştirdim.’’ Bu dönem çekmiş olduğu fotoğrafları FSK’ da izleme olanağım oldu. 1966 yılında üçüncü ve son kez Sıtkı Fırat ile Cilo Dağları’ na giderler.

Yıllar içerisinde hem dağcılık hem de fotoğrafçılık camiasında birçok arkadaş edinir. 1994’ te Mümtaz Çankaya’ yı Aladağlar’ da, 1995’ te de Tayfun Tercan’ ı da Kaçkar Dağları’ nda dağ kazaları nedeniyle yitirir. Mümtaz Çankaya ile dağları fotoğraflayıp birlikte kitap yapacaklarmış, kısmet olmamış. Kendisinin ifadesiyle Mümtaz Çankaya sonrası onun için dağcılık defteri kapanmış. Yufka yüreklidir Külahçı, yakınında görmeye alıştığı kişilerin bir kazaya uğraması, onu çok derinden etkiler. FSK’ da Ender Gürcan arkadaşımızın Akçakoca’ da denizde kaybolmasıyla, dikkatler benim üzerime de çevrilmişti. Başka bir arkadaşımdan duydum ki; Külahçı benim için de endişeleniyormuş. ‘’Fikret’ e söyleyin kendisine dikkat etsin’’ demiş. Fotoğraf uğruna ağaçlara mı çıkmadım, azgın derelerden mi geçmedim, uçurumlardan yuvarlanma pahasına çıkmadım mı? Hepsini yaptım ama dikkati de elden bırakmadım. Tıpkı kıdemli dağcı İsmet Ülker’ in nasihati gibi ‘’Bir tutamak iki basamak, iki tutamak bir basamak’’ kuralına uymaya gayret ettim.

Necmettin Külahçı ile Anadolu’yu Tanımak

*_{Elazığ gezisi Harput güneş tutulması}*

Tekin Ertuğ Atölyesi Fotoğraf Ustaları – 9’ da Necmettin Külahçı, İsmet Sakarya ve Zeynep Özcan ile beraber Elazığ’ da güneş tutulmasını fotoğraflamak üzere seyahat ettiğimizden bahsetmiştim. Külahçı bu tür yerlere yalnız gitmez mutlaka yanına uyumlu birilerini de alırdı. 2000’ li yılların başında Yerköprü Şelalesi yakınlarında (Mut veya Hadim) bir şelaleye ve kanyona da götürdü. Belki onlarca yıl öncesinde gelmişti buralara. Yerel rehber ya da harita kullanmadan sanki dün oradaymış gibi yolunu kaybetmezdi. Şimdi bana sorsanız ne şelaleyi ne de kanyonu bulabilirim. Bazen merak ediyorum nereye gittik, bu fotoğraflar nerede çekildi diye.

İlginç yerleri bulup çıkarmakta üstüne yoktur. Bunlardan birisi de Kayseri, Adana, Niğde üçgenindeki Milli Park statüsündeki Aladağlar’ daki Barazama ya da bilinen adıyla Kapuzbaşı Şelalesi’ dir. Külahçı’ nın Kapuzbaşı Şelalesi’ ne ilk gidişinin tam tarihini (1960’lar) bilemiyoruz ancak, doğaya tutkulu arkadaşı Orman Mühendisi İsmet Vursavuş, bu şelalelerden kendisine bahseder. Meraklanan Külahçı, Adana’ da İsmet Vursavuş ile buluşur ve şelalenin yoluna koyulurlar. Karşılaştığı güzellikten çok etkilenen Külahçı, muhteşem fotoğraflarla Ankara’ ya döner. Heyecanını hocası Şinasi Barutçu ile paylaşır ve çok zaman geçmeden bu ikili Kapuzbaşı Şelalelerine tekrar giderler. Şinasi Barutçu şelaleleri görünce çok heyecanlanır. ‘’…Hoca bu şelaleleri görünce, oturup sadece seyretti. Yaklaşık yarım saat sonra bana dönüp; ‘’Bu Amerika’ da bile yok.’’ dedi…’’ (Tekin Ertuğ Atölyesi Fotoğraf Ustaları – 1’ de s.64-65-67) Külahçı bu şelalenin ilk defa fotoğraflandığını ve keşfi kendilerinin yaptığından bahseder. Uzun yıllar burayı kimseye söylemez, sadece dost sohbetlerinde meraklıları ile paylaşır.

Belki otuz yıl sonrasında 1996-2000 yılları arasında bu keşfini bizimle paylaştığını da hatırlıyorum. 2000 yılında Milli Parkların düzenlediği Aladağlar fotomaratonuna katıldığımızda Külahçı 68 yaşındaydı. Sokullupınar’ dan Kapuzbaşı Şelalesi’ ne üç günde geçtik. Külahçı, Yedigöller Bölgesi’ ne gelmeden evvel eğimi çok dik olan Çelikbuyduran denilen yerin sırtına doğru çıkarken çok zorlanmış. Ben önde ilerlediğimden haberim olmadı. Gruptaki İsmet Sakarya ağabeyimiz çarşak taşlar arasından akan sudan matarasını doldurup Külahçı’ ya yetiştirmiş, can suyu vermişti.

1970 yılında, Külahçı ve Şinasi Barutçu, Bingöl Karlıova’ ya “Siyah Güneş” i fotoğraflamaya giderler. Bu doğa olayı, o tarihlerde Meydan Larousse ansiklopedisi için 4 yıl boyunca (1969-1973) Türkiye’ nin tarihi ve doğası üzerine fotoğraflar çeken Nurettin Erkılıç tarafından Külahçı’ ya not edilir. Kendisinin (yuruyoruz.com) adlı sitedeki anlatımıyla ‘’…1969′ da Meydan Larousse ansiklopedisinin fotoğraflarını hazırlayan rahmetli Nurettin Erkılıç’ tan birçok not aldım. Bu notlar hala durur bende. Bu notların birisi benim için çok önemli… Bingöl’ de Zerduş dağında güneşin siyah doğmasıydı…’’ Külahçı bu notu alınca çok heyecanlanır. Şinasi Barutçu’ yu da yanına alarak Bingöl’ ün yolunu tutarlar. Anlatılan bu olay, Himalayalar’ da da gerçekleşiyormuş. ’’Bingöl Karlıova’ da Temmuz ayında olan bu hadise, yüzlerce gölcüklerden oluşan bir alanda, tamamen ışık yansıması sonucu güneşin koyu görünme hadisesiydi.’’ (Kontrast Sayı:43) Siyah güneşi ne bu gidişlerinde ne de sonraki dört seferde fotoğraflayamamışlar.

O zamanlarda ‘’Siyah Güneş’’ i fotoğraflamak hayaline Sıtkı Fırat da katılır. Anılarını anlattığı ‘’Sıladan Gurbete Fotoğrafın Ardında Altmışbeş Yıl’’ adlı kitabının ‘’Güneşin Siyah Doğduğu Bingöl Dağları’’ bölümünde, Siyah Güneş’ i okul yıllarında hocası Şinasi Barutçu’ dan duyduğunu ve 1960’ lı yıllarda fotoğraflamak üzere Bingöl’ e gittiğinden bahseder. O zamanın koşullarında binbir zorluklarla Karlıova’ nın zirvesine ulaşmışlar. Siyah Güneş’ i beklemişler ancak, bulutlar fırsat vermemiş. Hayal kırıklığı ile geri dönmek zorunda kalmış. Ustanın dediği gibi ‘’…güneşin siyah doğma hikayesi böylece hayallerimden sıyrılıp gitti…’’ Bu arayış günümüz fotoğrafçılarına da ilham kaynağı olmuştur. Belki yirmi yıl öncesinde FSK’ dan bir subayın Bingöl’ de görevli iken Karlıova’ da kamp kurduğunu ve gün doğumunu bir asker silüeti eşliğinde çektiğini görmüştüm. Siyah güneş ile ilgili hafızamdaki tek fotoğraf budur.

Tekin Ertuğ Atölyesi Fotoğraf Ustaları – 1’ de Necmettin Külahçı ile yapılan röportajda kendisine sorulan soru sonrasında ’’…Herkes beni doğa fotoğrafçısı olarak tanır. Oysa öyle değil. Hatta iyi bir doğa fotoğrafçısı olup olmadığım tartışılır. Ama iyi bir doğacı, bir doğa tutkunu olduğumu söyleyebilirim.’’ sözleriyle cevap verir. Külahçı’ nın doğa sevgisi onu doğa ile ilgilenen bir dernek kurmaya kadar götürür. Birlikte yol arkadaşlığı yapacağı kişiyi ararken, Ziraat Fakültesi’ nden Yücel Aşkın ile tanışırlar ve 1989 yılında DASK Derneği’ ni birlikte kurarlar. Önce Yücel Aşkın sonra Necmettin Külahçı başkanlığı üstlenir. İki sayı dergi çıkarılır, sualtı fotoğraf yarışmaları yapılır. 1999 Adapazarı Depremi yaşandıktan kısa süre sonra derneğin üye profili de değişmeye başlar. Derneğe yeni üye olan doktorların, dağcıların, mağaracıların ve fotoğrafçıların varlığı güç katar.

Benim DASK ile tanışıklığım 1996 yılında Kastamonu Azdavay’ daki Çatak Kanyonu’ nda başladı. Bir yıl önce yapılan Bolu Aladağ’ daki DASK DOGAY’ dan haberdar değildim. Fotoğrafçılık yaşamımın ilk ödülünü DOGAY gibi prestijli bir fotoğraf yarışmasında almak beni çok mutlu etmişti. Üstelik ödülü İzzet Keribar’ ın elinden almak da hatırlamak isteyeceğim bir anı oldu. Geçen bu zaman içinde 14 kez katıldığımı bilirim. DOGAY’ a on yıl katılarak bir ödül alma onuruna da sahip oldum.

Şinasi Barutçu yaşasaydı DASK’ ı kurduğu için Necmettin Külahçı ile gurur duyardı. Tam da onun düşüncesi ile uyuşan işler yapılıyordu. Nasıl ki, 1952-1958 yılları arasında Öğretici Filmler Merkezi’ nde birlikte çalışırlarken hayata geçirdikleri ‘’Bir Dilim Ekmeğin Masalı’’ ya da ‘’Anadolu’nun Tarihi ve Doğal Güzellikleri’’ adlı slayt gösterilerini hazırlarken Anadolu coğrafyasını gezerek öğreniyorlardı, DOGAY’ a gelen katılımcılar da gezerek ve fotoğraf çekerek öğreniyorlardı. 1998’ den bugünlere DASK, DOGAY sayesinde çok önemli bir arşiv elde etti. Antalya Kaş’ tan Sinop’ a, Rize Hemşin’ den Kırklareli İğneada’ ya, Sakarya Taraklı’ dan Kaz Dağları’ na kadar ülkemizin en güzel yerlerini gezerek, yörenin fotoğraf yoluyla belgelenmesi sağlanmış oldu.

Kaynakça:

Ertuğ, Tekin, Tekin Ertuğ Atölyesi Fotoğraf Ustaları – 1, FSK Fotoğraf Sanatı Kitapları, Ankara, 2012.
Ertuğ Tekin, Tekin Ertuğ Atölyesi Fotoğraf Ustaları – 9, FSK Fotoğraf Sanatı Kitapları, Ankara, 2014.
www.yuruyoruz.com – Necmettin Külahçı – Bir Fotoğrafçı
Kontrast Fotoğraf Dergisi, AFSAD, Anılarımla Fotoğraf (Röportaj), Kontrast Sayı:43, Eylül-Ekim 2014.
Fırat, Sıtkı, Sıladan Gurbete Fotoğrafın Ardında Altmışbeş Yıl, Koza yayın, Ankara, 2013.

Kasım 2025

Fikret ÖZKAPLAN

ANKARA KÜLTÜR ROTALARI BİR BİLENLE GEZİYORUZ: ESKİ MECLİSLER VE ULUS MEYDANI

Gönderi tarihi 4 Kasım 20254 Kasım 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandı1. Meclis, 2. meclis, Ali Vedat Oygür, ankara, Ankara Kültür Rotaları, ankara palas, ankara tarihi, Bir Bilenle Geziyoruz, Defterdarlık Binası, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, FSK, FSK her yerde, gezgin kadraj, gezi fotoğrafçılığı, gezi rotası, İlter Akınoğlu, Sayıştay Binası, ulus, ulus meydanı, Zafer Heykeli etiketlendi

Günlerden 26 Ekim 2025, Birinci Meclis binasının önündeyiz. Bu ayki gezi rotamız eski Meclisler ve çevresi. Birinci Meclis’in önü buluşma noktamız. Arkadaşlarımızı beklemeye başlıyoruz. Bugün Birinci Meclis’e gelenler o kadar çok ki, içeriye girebileceğimizi zannetmiyoruz. Binanın çevresi sıra halinde Meclis’e girmek için bekleyen gençlerle dolu.

Bu ayki gezimizin binaların dışından olacağı anlaşılıyor. Vedat Hocamız ve arkadaşlarımız geliyor. Binaların tarihini hocamız anlatmaya başlıyor.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

I. Meclis;

Bu yapı 1915’ te İttihat ve Terakki Cemiyeti kulüp binası olarak inşa edilmeye başlanmıştır. İnşaatın yapılışını Memduh Şevkat Esendal, İttihak ve Terakki adına takip etmiştir. Mimarı Vedat Tek’ tir. İnşaat parasızlık ve çeşitli nedenlerle bitirilememiş, çatısı açık kalmıştır. Meclis yapılmasına karar verildikten sonra çatısı Ulucanlar Mektebi için gelen ve fazla olan kiremitlerle kapatılmıştır. İlk Meclis Binası 1. Ulusal Mimari özelliklerini taşımaktadır.

27 Aralık 1919’da Mustafa Kemal Atatürk Ankara’ya gelir. İngilizler bu gelişmelerden rahatsız olup 16 Mart 1920’de İstanbul’u resmen işgal ederler. Birçok milletvekili tutuklanır veya sürgüne gönderilir.

Böylece, Meclissiz kalan millet için yeni bir meclis açmak zorunlu hale gelir. Mustafa Kemal Paşa, 19 Mart 1920’de yayınladığı bir bildiriyle, Ankara’da olağanüstü yetkilere sahip bir meclis toplanacağını duyurur. Halktan, her sancaktan (il düzeyinde) 5 milletvekili seçilmesi istenir. Bu seçimler, halkın kendi iradesiyle, bağımsız bir şekilde yapılır. İlk toplantıya seçim sonuçlarına göre 414 kişinin gelmesi beklenir ancak 381’i gelebilmiştir.

Meclisin oturma yerleri Ankara’ daki öğretmen okulundan alınan sıralardan oluşur. Başkanlık ve divan kürsüleri de Ankaralı marangozlar tarafından Milli Mücadeleye katkı olarak yapılmıştır.

Milletvekilleri, o zaman rahat bir ortamda çalışmıyorlardı, kazan kurup, kendi yemeklerini kendileri yapıyorlar, okullardan yatakhaneye çevrilen sınıflarda yerlerde yatıyorlardı. Aynı zamanda milletvekilleri her an cepheye gidecek gibi hazırlardı.

23 Nisan 1920 Cuma günü, Ankara’ da, bugün “Birinci Meclis Binası” olarak bilinen yapıda, Hacı Bayram Camiinde kılınan namazdan sonra TBMM açılır. Mustafa Kemal Atatürk, bütün vekillerin oyuyla Meclis Başkanı seçilir.

Kurtuluş Savaşı yıllarında tüm önemli kararlar ( Misak-ı Milli, İstiklal Marşı’ nın kabulü, saltanatın kaldırılması vb.) burada alınmıştır. 1952’ den itibaren “Kurtuluş Savaşı Müzesi” olarak hizmet vermektedir. Binanın taş mimarisi ve sade süslemeleri dönemin millî mimarlık akımını yansıtır. Meclis, 21 Şubat 1921’ de kanunla Türkiye Büyük Millet Meclisi adını alır.

O tarihlerde, Meclis çalışmalarına Mayıs ayında ara verir ve Ekim ayında yeni çalışma dönemine başlardı.

_{Fotoğraflar: Cengiz PAMUK – 1. Meclis Binası}

II. Meclis;

1925 yılında Meclis çalışmalarına yeni binada, II. Meclis binasında başlıyor.

II. Meclis binası inşaatı 1923 yılında başlıyor. Mimar olarak Vedat Tek başlar, 1924 yılında da Meclisin karşısındaki binanın da yapımına başlar. 1925 yılında Meclis binasının büyük bölümü bitmiştir, karşıdaki binanın temeli atılmıştır. Vedat Tek ile yaşanılan anlaşmazlık sonucunda Mimar Ahmed Kemalettin Bey inşaatlara devam eder ve bitirir.

Bina, 27 Mayıs 1960’ tan sonra CENTO binası olur, 1979 yılında müze haline getirilir. Meclis 1961 yılında Bakanlıklardaki yeni binada faaliyetlerine devam eder.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK – 2. Meclis Binası}

Ankara Palas;

İkinci Meclis’ in karşısındaki bina Ankara Palastır. 1924’ de Sağlık Bakanlığı olarak projelendirilir. Sonra, vekiller için kalacak yer sağlanması amacıyla Ankara Vakıf oteli adıyla otele dönüştürülür. Bina, Mimar Ahmed Kemalettin Beyin vefatı üzerine Arif Hikmet Koyunoğlu tarafından bitirilmiştir.

Bina, 1961 yılında Ticaret ve Sanayi Bakanlığına devredilmiş, 1982’de Dışişleri Bakanlığı bünyesine geçmiş ve konuk evi olarak kullanılmıştır.

Bina, 2018’ de Cumhurbaşkanlığı Müzeler ve saraylar dairesine devredilerek 2023’ de de müze olarak ziyarete açılmıştır.

Bir ek bilgi olarak; Mimar Ahmed Kemalettin Bey, şimdi Merkez Bankası binası olan yere bir otel yapmıştı. Çok güzel bir oteldi. Zeki Müren Ankara’ ya geldiğinde o otelde kalırdı.

_{Fotoğraflar: Cengiz PAMUK} _{– Ankara Palas}

Sayıştay Binası;

1925 yılında inşaatı başlıyor. Mimarı Nazım Bey, müteahhiti de Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu’ dur. Bina I. Ulusal Mimarı tarzında yapılmış, daha sonra Alman Avusturya tarzı olan Viyana kübiğine dönülmüştür. Binanın dış cephesi tamamen yıkılarak yeni mimari anlayış uygulanmıştır. Bu uygulamayı Mimar Ernst Arnold Egli yapmıştır.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK – Sayıştay Binası}

Şehir (Millet) Bahçesi;

Abidin Paşa 1886’ da Ankara’ ya vali olur. Eski 100. Yıl Çarşısının bulunduğu alanı o zamanlar boş tabi; millet bahçesi yapar, ağaçlar dikilir, havuz yapılır. Ayaş Kaymakamı Mustafa Tevfik Bey, bahçenin köşesine han yaptırır. Üst katta 38 oda vardır. Altında da 8 dükkan vardır. Bir tanesi lokanta, bir tanesi kahvedir. Ankara’nın ilk sineması Milli Sinema da bu hanın altındadır. Yine bahçenin ön tarafına Fresko’ nun Lokantası olarak tanınan lokanta açılır. Bu lokanta, Millet Bahçesi civarında açılan erken Cumhuriyet dönemi eğlence/yiyecek mekânlarından biridir. 1926 yılında bir yangında bu bahçedeki her şey yanar. Robert Oerley tarafından 1931- 32 yıllarında ilk şehir çarşısı yapılır. Daha sonra 1969 yılında o da yıkılır yerine 1971 de 100.Yıl Çarşısı yapılır. O da yıkılıp günümüzde şimdiki park alanına dönüştürülür.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK – Millet Bahçesi Parkı}

Ulus Meydanı;

Şimdi Ulus Meydanına geldik. Osmanlı döneminde burada meydan yoktur. Arka taraf Müslüman mezarlığıdır. Millet bahçesinin olduğu yer de Müslüman mezarlığıdır. Sümerbank binası yerinde bulunan kötü binalar Abidin Paşa tarafından yıktırılır ve oraya 1887’ de Taşhan yaptırılır. Taşhan yapılınca halk buraya Taşhan meydanı demeye başlar. Taşhan 100 odalı bir oteldir. Meydan, Milli mücadele yıllarında Ulusal Egemenlik Meydanı adını alır, 1932’ de ise adı Ulus meydanı olur. Bugün bulvar olan yollar o zaman toprak yollardır. 1937’ de bütün yollar asfalt olarak bitmiştir. Meydan tam bir kent meydanı olarak ortaya çıkar.

Milli Mücadele zamanında Taşhan Cemal Taşhan tarafından modern bir otele dönüştürülür. Yola bakan odalar da dükkana dönüştürülür. 1933’ de kamulaştırma planı çerçevesinde Taşhan kamulaştırılır. Ankara imar planını hazırlayan Jansen itiraz eder ama plan uygulanır. 1933’ de bina yıkılır ve şimdiki bina yapılır.

_{Fotoğraf: İlter AKINOĞLU}

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi yanında Koç ailesinin yaptırdığı Koç işhanı vardı.

1920–30’ lu yıllarda yapılan ve Ankara’ da modern mimarinin erken örneklerinden sayılan Koç Han, o dönemin ticari yapılarından biridir; Koç ailesinin adıyla anılan ve Cumhuriyetin ilk yıllarına yakın bir dönemde inşa edilmiş binalardan biridir.

Koç’ un binasının yanında da Kulüp sineması vardı. O da sonra yıkıldı.

İş bankasının olduğu yerde Redif kışlası vardır. Bu kışlanın olduğu yere daha sonra İş bankası binası yapılır. 1924 yılında kurulan İş bankası Genel Müdürlüğü buraya taşınır. Bina, İtalyan mimar Giulio Mongeri tarafından tasarlanmıştır. Yapım yılı genellikle 1929 olarak belirtilmektedir. Bina uzun yıllar Banka’ nın “3. Genel Müdürlük” binası olarak işlev görmüş ve daha sonra müzeye dönüştürülmüştür.

2 Mayıs 2019 tarihinde binada yer alan müze, Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi adıyla açılmıştır.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

İlk Başbakanlık Binası;

İlk Başbakanlık binamızın önüne geldik. Bu bina 1937 yılına kadar Başbakanlık binası olarak hizmet vermiştir. Bina, Mimar Yahya Ahmet Bey tarafından 1925 yılında inşa edilmiştir. Daha sonra farklı kamu kurumlarına devredilmiştir; binanın bir dönem Maliye Bakanlığı olarak kullanıldığı bilgisi vardır. Günümüzde Üniversite tarafından kullanılmaktadır.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

Başbakanlığın karşısındaki bina Defderdarlık binasıdır, Başbakanlığın yanındaki mahalle de İsmet Paşa mahallesidir. İsmet Paşa mahallesi, 1912 Balkan harbinde gelen göçmenler için kurulmuştu. O zamanki adı Hamidiye mahallesidir. Orada bir de Hamidiye mescidi vardır.

_{Fotoğraflar: Cengiz PAMUK}

Zafer Heykeli;

Şimdi, Ulus’un simgesi olan Atatürk heykeline gidiyoruz. Yapım yılı 1927’ dir. Heykel, 1955’ de küçük bir yer değişikliği ile şu an bulunduğu yere nakledilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’ nin kuruluşundan sonra, Türk milletinin Kurtuluş Savaşı’ ndaki mücadelesini ve Atatürk’ ün önderliğini simgelemek amacıyla yapılmıştır. Heykelin yapımı bir gazetenin önderliğinde Ankara halkının katkılarıyla yapılmıştır. Heykeltıraş Avusturyalı sanatçı Heinrich Krippel’ dir.

Atatürk’ün yüz ifadesi kararlı ve ileriye dönüktür; bu, Türk milletinin geleceğe güvenle bakmasını simgeler. Atatürk’ün yüzü batıya doğrudur. Ankara’ daki Atatürk heykellerinden birinin yüzü doğuya dönük diğerleri batıya dönüktür.

_{Fotoğraf: İlter AKINOĞLU}

Bugünkü gezimiz yine geleneksel çay keyfi ve sohbetle bitti. Diğer gezide buluşmak üzere esen kalın.

İlter AKINOĞLU

Ekim 2025

ZAMANIN SESSİZ TANIĞI, SESSİZLİĞİN ŞİİRSEL ANLATISI: NATÜRMORT FOTOĞRAF

Gönderi tarihi 28 Ekim 202528 Ekim 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandıAFE, ayın fotoğrafı, Ayın Fotoğrafları, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, FSK, Natürmort, Naturmort Fotoğraf, Ölü Doğa, Seda Felekoğlu, Still Life etiketlendi

Natürmort fotoğraf, sessizliğin estetiğini araştıran bir sanat biçimi olarak, hem geçmişe hem bugüne ait bir dil konuşur.

Natürmort, kelime anlamı olarak “Ölü Doğa” olarak tanımlanır. Sanat tarihinde çoğu zaman durağanlığın sembolü olarak anılsa da, özünde hareketin en derin biçimini taşır: Zamanın içsel akışı…

Fotoğraf, bu akışı sabitleyen, ışıkla zamanı mühürleyen bir araçtır. Işığın kırıldığı her yüzey, gölgenin dokunduğu her nesne, izleyiciye bir şey söyler. Çoğu zaman sözcüklerle değil, sessizliğin diliyle.

Bu sessizlik, aynı zamanda güçlü bir dirençtir.

Günümüzün hızla akan görsel dünyasında natürmort, yavaşlamanın ve farkındalığın bir çağrısına dönüşür. Her objenin ardında bir hikâye, bir varoluş sorusu gizlidir. Bir fotoğrafçı için bu sahneler yalnızca estetik bir düzen değil; bir içsel denge arayışı, bir zamansızlık meditasyonudur.

Dolayısıyla natürmort, fotoğrafçının yalnızca gördüğünü değil, hissettiğini de kaydeder.
Bir kompozisyonun içinde ışığın yönü, gölgenin derinliği, renklerin sessiz uyumu… Bunların her biri, sanatçının iç dünyasının bir yankısıdır. Böylece fotoğraf, nesnelerin ötesine geçer; izleyiciyi kendi belleğine, kendi sessizliğine davet eder.

Bir odanın içinde sessizce duran bir masa…
Üzerinde bir fincanın bıraktığı yarım daire şeklinde iz, solmuş bir kitap sayfası, cam vazonun içinde son demlerini yaşayan bir gelincik.
Natürmort fotoğraf, işte bu sessizliğin dilidir — gündelik olanın içindeki ebediyeti kaydetme çabasıdır.

Akademik bağlamda natürmort, resim geleneğinden miras aldığı bir estetik ve anlam dünyasını fotoğrafın ışıkla yazılan yüzeyine taşır. 17. yüzyıl Hollanda resminde “vanitas” temasıyla ölümün kaçınılmazlığını simgeleyen çürük meyveler, solmuş çiçekler ve eriyen mumlar, modern fotoğraf sanatında da benzer bir ontolojik sorgulamayı sürdürür: Zamanın geçiciliği, nesnenin kalıcılığına nasıl tutunur?
Her fotoğraf, bir yitip gidişin ardından geriye kalan tortudur; bir hafıza biçimi, bir memento mori’dir.

Ancak natürmort fotoğraf yalnızca kaybın değil, varoluşun kırılgan güzelliğinin de şiiridir.
Fotoğrafçı, objeleri bir araya getirirken aslında bir sessizlik bestesi kurar:
ışığın kadifemsi dokunuşu, gölgelerin usulca çekilişi, yüzeylerde gezinen toz zerrecikleri…
Bu küçük evrenlerde insanın içsel dünyası, gündelik hayatın sıradan nesnelerinde yankı bulur.
Bir su bardağındaki yansıma bile, varlıkla yokluk arasındaki o ince çizgiyi görünür kılar.

Bugünün hız çağında, natürmort fotoğraf yavaşlığın ve dikkatin direnişidir.
Her kare, bir nefes aralığıdır; bakmayı hatırlatan, unutuşa karşı duran bir görsel şiir.
Bir çiçeğin eğilişinde tevazu, bir eski daktiloda hatıra, bir mum alevinde geçiciliğin sıcak izi saklıdır.

Natürmort, aslında fotoğrafın kendisine sorduğu bir sorudur:
“Yaşam, yok oluşun eşiğinde dururken bile nasıl bu kadar güzel olabilir?”

Fotoğrafçının yalnızca gördüğünü değil, hissettiğini de kaydettiği,
kompozisyonun içinde ışığın yönü, gölgenin derinliği, renklerin ve nesnelerin sessiz uyumu ile bütünleşen fotoğraf kareleri değerlendirme yaparken dikkate alacağım hususlar arasında olacaktır. Çünkü bu saydıklarımın her biri, sanatçının iç dünyasının bir yankısıdır.

Böylece fotoğraf, nesnelerin ötesine geçerek izleyiciyi kendi belleğine, kendi sessizliğine davet edecek ve estetik bakış açısını güçlendirecektir.

Kasım 2025

Seda FELEKOĞLU

GEZGİN KADRAJ: ÇORUM-ALACA HÖYÜK-HATTUŞA

Gönderi tarihi 22 Ekim 202522 Ekim 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandıAlacahöyük, Çorum, Çorum Müzesi, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, FSK, FSK her yerde, gezgin kadraj, gezi fotoğrafçılığı, gezi rotası, Hattuşa, Hattuşa Antik Kenti, Korman Kocaismail, Kral Kapısı, Velipaşa Hanı, Velipaşa Konağı, Yazılıkaya etiketlendi

Fotoğraf Sanatı Kurumu’nun rutin olarak düzenlediği fotoğraf gezilerinin bir yenisi 18 Ekim 2025 tarihinde Çorum iline düzenlendi. 18 Ekim sabahı, erken davranıp adını bu tura kayıt ettiren 19 fotoğraf tutkunu Çorum’a hareket etti.

Çorum, tarihsel kültürel ve doğal yönleri ile fotoğraf tutkunlarının beklentilerine cevap verebilecek doğru bir yerdi.

_{Fotoğraf: Cengiz Pamuk –}_{Hattuşa Antik Kenti}

HATTUŞA ve AŞAĞI ŞEHİR

Gezimizin ilk durağı Hattuşa Antik Kenti oldu. Hattuşa MÖ. 3 bin yıllarında Hattiler tarafından kurularak, Hitit krallığı döneminde altın çağını yasamıştır. Hattuşa, Aşağı Şehir ve Kral sarayının olduğu yukarı kısım olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Aşağı şehir; Asurluların ticaret kolonilerinin uğrak yeri olup, o dönemde ticaret yapılan en önemli noktalardan biriydi. Aşağı Şehirde bulunan ve nereden geldiği halen bir muamma olan 1 metre küp ebatında Yeşim Taşının günümüzde bile ziyaretçileri eksik olmuyor.

_{Fotoğraflar: 1-3-4. Sevgi Köylü Haliloğlu – Hattuşa Antik Kenti 2. Cengiz Pamuk-Yeşim Taşı}

Hattilerin dostlarına ve düşmanlarına güçlerini göstermek için çokça kullandıkları Arslan figürü Aşağı şehir girişinde de vardı. Burada Aslan Çift başlı Aslan heykeliyle tasvir edilmiş ve şehrin girişine konmuştu. Aşağı şehirde bulunan sunak da ziyarteçilerin ilgi odağı oluyor.

HATTUŞA’ NIN 4 KAPISI

Yukarılara Kral sarayına doğru çıktıkça, şehre giriş kapıları ile karşılaşıyoruz. Bunlardan ilki “Aslanlı Kapı” çokça kullandıkları ve gücü temsil eden aslan figürü bu kapıda da sağ ve sol yanda olmak üzere kaya üzerine oyulan iki aslan şeklinde karşımıza çıkıyor.

_{Fotoğraflar: 1. Sevgi Köylü Haliloğlu – Aslanlı Kapı 2. Korman Kocaismail-Aslan Figürü}

Bir sonraki kapımız “Yeraltı Kapısı” uzun bir tünelden oluşan bu kapı, aşağıda bir vadi ile şehri bir birine bağlıyor.

_{Fotoğraflar: Sevgi Köylü Haliloğlu-Yer Kapı}

Onun hemen üstünde yer alan “Sfenksli Kapı” ise şehre girenlerin nazarından korunmak amacıyla yine hem sağ hem solda iki tane olmak üzere, insan başlı hayvan vücutlu heykellerden oluşmaktadır.

_{Fotoğraflar: 1. Cengiz Pamuk -Sfenksli Kapı 2. Korman Kocaismail-Sfenks Figürü}

“Kral Kapısı” en muhteşem manzaraya sahip görece diğerlerine göre daha yüksekte bulunan ve tüm şehri ve arkadaki vadiyi de görebilen kapıdır. Bu kapıdan sadece devlet büyükleri ve başka devletlerin kral veya temsilcileri geçebilmekteydi. Girişinde ise güçlü bir Hatti askeri tasvir edilmiştir.

_{Fotoğraflar: 1. Zeynel Yeşilay 2. Sevgi Köylü Haliloğlu – Kral Kapısı}

YAZILIKAYA

Yazılıkaya Çorum İlinin bir başka önemli tarih noktasıdır. Bir çok ziyarteçi tarafından gezilen bu yer Hattuşa’ nın 2 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Doğal kayalar arasında yapılmış bu Hitit açık hava tapınağı Kayalar arasında kalan dar bir açıklığa yapılmıştır. Kayalara oyulmuş ve Tanrı Şarruma başta olmak üzere Hitit tanrılarını resmeden kabartmalar işlenmiştir. Günümüze kadar gelen Hitit döneminin en önemli anıtsal eserlerinden biridir.

_{Fotoğraflar: 1. Sevgi Köylü Haliloğlu 2. Cengiz Pamuk – Yazılıkaya}

ALACA HÖYÜK

Alaca Höyük W. Hamilton tarafından 1835 yılında keşfedildi. Bu tarihten itibaren birçok gezgin ve bilim adamının ziyaret ettiği Alaca Höyük’ te ilk kazılar 1907 yılında Theodor Makdiri Bey tarafından İstanbul müzeleri adına yürütüldü. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan sonra Atatürk’ ün direktifleri ve ilk kazıların başlaması için kendi cebinden ödediği para ile Türk Tarih Kurumu kazılara 1935 yılında başlamıştır. Bu kazılar ilk Türk kazıları olma özelliğini de taşımaktadır. Bu kazıların başında Remzi Oğuz Arık bulunmaktaydı. Günümüzde büyük bölümü ortaya çıkmış olan bu kazılar ziyaretçilerin ilgi odağı olmaktadır. Ana giriş sağ ve sol kısmında iki kocaman Mısır uygarlığının kıyaftelerine benzer insan yüzü bulunmaktadır. Ayrıca erken bronz döneme ait mezarlar da Alaca Höyükte yer almaktadır.

_{Fotoğraflar: 1. Cengiz Pamuk 2. Ayşe Kocaismail – Alaca Höyük}

ÇORUM MERKEZ

ÇORUM MÜZESİ

Çorum şehir içine girdiğimizde ilk ziyaret ettiğimiz yer Çorum Müzesi oldu. Burada ören yerlerinden çıkarılan tarihi eserlerin sergilendiği müze oldukça revaçta bulunuyor. Çevre illerden gelenlerin, okul gruplarının mutlaka uğrak yeri Çorum Müzesi oluyor.

_{Fotoğraflar: 1. Cengiz Pamuk 2. Sevgi Köylü Haliloğlu – Çorum Müzesi}

VELİ PAŞA HANI

Eskiden kervanların ve kervan sahiplerinin konaklama ve dinlenme mekanları olan hanların biri de Çorum’da bulunmaktadır. Veli Paşa Hanı alt tarafta develerin üst kısımda da yolcuların kalabileceği şekilde tasarlanmıştır. Bir rivayete göre bu han sahipleri kapıdan sığamayacak kadar yük taşıyan develeri hana kabul etmiyormuş. Gerekçe olarak da hayvanına değer vermeyen onu aşırı yük altında ezen sahiplerin handa konaklaması yasakmış.

_{Fotoğraf: Keziban Bayrak – Velipaşa Konağı}

SAAT KULESİ

Çorum merkezde bulunan osmanlı eserlerinden olan Çorum Saat Kulesi gündüzü ayrı güzellikte gecesi yapılan ışıklandırma ile ayrı bir güzellikte görülmektedir. Bu saat kulesi kurulduğu zamanlarda halkın namaz saatlerini, arasta dükkanlarının açılma ve kapanma saatlerini halka bildiren önemli bir görevdeydi.

_{Fotoğraflar: 1. Keziban Bayrak 2. Cengiz Pamuk – Saat Kulesi}

ULU CAMİİ

Selçuklu döneminden kalma kare mimaride olan bu eser Çorum’un değerli yapıları arasında yer almaktadır.

_{Fotoğraf: Keziban Bayrak – Ulu Camii}

ÇORUM KÜLTÜR ve SOSYAL YAŞAMI

Çorum halkı genel olarak tarım ve hayvancılık ile geçimini sağlamaktadır. Çorum leblebisi En bilinen ve meşhur ürünüdür. Ayrıca yöreye özgü Çorumun meşhur yemekleri Çorum mantısı, İskilip dolması, Keşkek, yoğurtlu Madımak ve Sırık Kebabı gelmektedir.

_{Fotoğraf: Ayşe Kocaismail – Çorum Leblebisi}

Keyifli bir gezinin ardından akşam saatlerinde; damaklarımızda bu yöresel Çorum yemeklerinin tadları çantalarımızda Çorum leblebileri ile Çorum’ a veda ederken bedenlerimizi de tatlı bir yorgunluk kaplamıştı.

Korman KOCAİSMAİL

Ekim 2025

GEZGİN KADRAJ: ATATÜRK VE İSTİKLAL YOLU YÜRÜYÜŞÜ

Gönderi tarihi 3 Ekim 20253 Ekim 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandıCengiz Pamuk, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, FSK, FSK her yerde, gezgin kadraj, gezi fotoğrafçılığı, gezi rotası, halime çavuş, inebolu, istiklal yolu, kastamonu, küre dağları, şerife bacı, yürüyüş rotası etiketlendi

Millî Mücadele’nin zafere ulaşmasının en önemli lojistik yollarından bir tanesi İnebolu-Ankara hattıdır.

Kağnı tekerleklerinin gıcırtısı gecenin sessizliğini yırtıyor. Omuzlarındaki yükten kamburu çıkmış yorgun bedenler yırtık çarıklarıyla yürüyorlar Kastamonu’ nun yürekli insanları eski yolda. Attıkları her adımın bağımsızlığa doğru giden uzun yolun bir parçası olduğuna inanarak azimle yürüyorlar. İstanbul ve Rusya’ dan gemilerle İnebolu’ ya getirilen silah ve cephaneyi tam üç yıl boyunca Ankara’ ya taşıyorlar, sabırla. Bu güzergâhın önemini Mustafa Kemal Atatürk “Gözüm Sakarya’ da, Dumlupınar’ da; kulağım İnebolu’ da.” sözüyle belirtmiştir.

Bir ulusun yeniden doğuşunun destanı yazılıyor Kastamonu’ dan …

9 Haziran 2025 Perşembe günü, İnebolu Türk Ocağı önünde saygı duruşu ve İstiklal Marşı okunarak il protokolüyle beraber Kastamonu merkezinde yer alan Kışla Parkı’ na doğru 95 kilometrelik tarihi güzergâh yürüyüşümüze başladık.

Yürüyüşün ilk gününe farklı şehirlerden gelen çok sayıda dağcılar, Nevşehir Jandarma At ve Köpek Eğitim Merkezi Komutanlığı (JAKEM), Kastamonu Jandarma Komando Eğitim Alay Komutanlığı, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi öğrencileri, UMKE ve 112 Acil Servis personelleri katıldı.

İnebolu’ nun eski evlerle süslenmiş sokaklarından geçerken halkın coşkusu tezahüratı arasından yürüyüşümüz renklenmiş ahşap evler, sardunyaların sarktığı pencereler, ilgi çekici tokmaklarıyla kocaman kapıları, taş kaldırım sokaklarından; Türkiye’nin İstiklal Madalyası’ na sahip tek ilçesi olan İnebolu’ dan coşku ile başladı.

Yürüyüşe Kastamonu Dağcılık ve Doğa Sporları Derneği Başkanı Dr. Alp Arslan liderlik etti. İlk gün yürüyüşü, İnebolu Türk Ocağı önünden çıkıştaki Taşoluk ayrımına vardığımızda; kalabalık kent yaşamından uzaklaşıp doğanın sevecen kollarıyla sarıldığımızı hissettik. Artık orman yoluna dönüşen eski yolun bir yanı orman, diğer yanıysa derin bir vadi idi. Karşı tepelerdeki dağınık mahalleler, yeşillikler arasından insanlar el sallayarak selam gönderiyordu yürüyüşçü konuklarına. Uğrak Köyü’ ne vardığımızda fındık bahçelerinin manzarası ilgimizi çekiyordu …

Yukarı Çaylı Köyü’ nde verilen öğle yemeğine kadar aralıksız görsel güzellikler arasında zorlu yürüyüşümüz devam etti. Bir saat süren öğle yemeği arasından sonra yürüyüşümüze, Yukarı Çaylı Köyü’ nden itibaren vadiyi solumuza alarak devam ettik. Kiraz, kayın, kestane ve çam ağaçları arasından kıvrılan yol, Çuhadaroğlu’ na doğru yükseliyordu. Eski kağnı yolu, yemyeşil çimlerle ve renkli çiçeklerle kaplanmıştı. Karşıdaki köyleri kaplayan sık orman dokusu, yaban hayatın o kadar da uzağında olmadığımızın bir göstergesiydi. Yamaçlara sıralanan ayva, fındık ve çam ağaçları arasından yürüyerek, Soğukpınar, Adar ve Beyler köylerindeki ahşap evler arasından geçerek; İlk gecenin geçirileceği Çuha Doruğu kamp alanına ulaşıldı.

Toplamda 20 kilometrelik ilk gün yürüyüşünü tamamladıktan sonra orman içinde kamp alanında çadırlarımızı kurduk. Yemek molası verdik; akşam ateş yakılarak ateş başında arkadaşlarla sohbetlerden sonra, ertesi günün yürüyüşü için çadırlarımızda dinlenmeye geçtik.

Sabah kahvaltı sonrasında çadırlarımızı toplayarak 24 kilometrelik ikinci gün yürüyüşüne Çuhadaroğlu kamp alanından başladık. İkiçay Vadisi’ ne inen ikinci etapta; doruğu kaplayan sis bulutu, aşağıya indikçe dağılıyor ve nefis bir manzara seriliyordu önümüze. Coşkun yeşilin türlü tonlarını giyinmiş bir orman, tepelere yayılan köy evleri, vadiyi verimli kılan coşkun bir dere ve uzaklarda heybetle dikilen Kara Cehennem Boğazı’ na çam ağaçlarının kokusu eşlik ediyordu …

Küre Dağları doğal güzellikleri arasındaki 10 km’lik yürüyüşümüz sonrasında Ayrancı Yaylası’ nda öğle yemeği arası verildi. Küre ilçe girişinde yürüyüşçüleri Küre Yatılı Bölge Okulu öğrencileri, Kastamonu Jandarma Komando Eğitim Alay Komutanlığı ve Küre’ de oturan çok sayıda vatandaş coşkuyla karşıladılar. Küre ilçe merkezine, Kastamonu Jandarma Komando Eğitim Alay Komutanlığı önderliğinde girildi. İlçe merkezinde yerel halka ve yürüyüşçülere Millî Mücadele ruhunu yansıtan tiyatro oyunu sergilendi. Ayrıca bölgede eğitim gören ilkokul öğrencileri tarafından yerel halk oyunu gösterisi yapıldı.

Küre Belediyesi tarafından sunulan Ecevit Çorbası ikramı yapıldıktan sonra yürüyüş, ikinci gün kamp yeri olan Ecevit Hanı’ na doğru yoğun yağmur altında devam etti. Toplamda 24 kilometrelik ikinci gün yürüyüşünü tamamladıktan sonra orman içinde Ecevit Han kamp alanında çadırlarımızı kurduk. Yemek molası verdik; akşam ateş yakılarak ateş başında arkadaşlarla sohbet ederken ıslanan kıyafetlerimizi kuruttuk.

25 kilometrelik üçüncü gün yürüyüşü Ecevit Hanı’ ndan başladı. Orman ve toprak, kimi zamansa asfalt olarak devam etti. Patika yol, inişli çıkışlı doğal güzellikler arasında geçen zorlu bir yürüyüşten sonra Ödemiş Köyü’ nde öğle yemeği molası verildi.

Yemekten sonra yürüyüşümüz, Ahmet bey ve Oyrak köylerini geçip Kırcalar’ da devam etti ve sonrasında Şerife Bacı Anıtı’ nı ziyaret ettik. Millî Mücadele’ nin kadın kahramanlarından olan Şerife Bacı, Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ordusuna cephane taşırken kağnısının üzerinde donarak can vermiş bir kahramandır.

Saygı duruşundan sonra Şerife Bacı Anıtı’ ndan Seydiler ilçe merkezine, çok sayıda vatandaş, öğrenci ve Kastamonu Jandarma Komando Eğitim Alay Komutanlığı jandarma komandoları ile birlikte yürüdük. Seydiler ilçe merkezinde Kurtuluş Savaşı ruhunu yansıtan tiyatro gösterisi sergilendi.

Seydiler Belediyesi tarafından biz yürüyüşçülere ve törene katılanlara çorba ikramı yapıldı. Ardından biz yürüyüşçüler, son kamp yeri olan Halkacılar Yaylası’ na doğru yürüyüşe geçtik.

Toplamda 25 kilometrelik üçüncü gün yürüyüşünü tamamladıktan sonra orman içinde kamp çadırımızı kurduk. Yemek molası verdik; akşam ateş yakılarak ateş başında bir süre sohbetten sonra günü tamamlayarak çadırlarımıza dinlenmeye çekildik.

Yürüyüşün 27 kilometrelik son etabı Halkacılar Yaylası’ndan başladı. Muhteşem manzaralar arasında zorlu asfalt ve toprak yoldan devam ederek yürüyüş rotamızda olan Kurtuluş Savaşı gazisi Halime Çavuş’ un mezarını ziyaret ederek saygı duruşunda bulunduk.

Ardından çok sıcakta asfalt yoldan yürüyerek Gölköy Orman Fidanlık İşletme Şefliği’ne ulaşıp öğle yemeği molası verdik.

Bu noktada Kastamonu Valisi, yürüyüşçüleri sembolik İstiklal Madalyası ve katılım belgeleri ile onurlandırdı. Ardından yürüyüşümüze Kastamonu merkezinde yer alan Kışla Parkı’na doğru devam ettik. Atatürk’ün Kastamonu ziyaretinde önemli duraklardan biri olan Taş Köprü’yü geçip Kastamonu’ya girdik.

Eski çarşısı, güzelim konakları, tarih kokan sokaklarıyla yaşamın telaşı içinde karşıladı şehir bizi. Resmî törenlerin ardından dört gün boyunca devam eden, toplamda 95 kilometrelik tarihi yürüyüşü tamamlamanın gururuyla Ankara’ ya döndük.

Cengiz PAMUK

Haziran 2025

FOTOĞRAF VE SARI RENK

Gönderi tarihi 17 Eylül 202517 Eylül 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandıAFE, ayın fotoğrafı, Ayın Fotoğrafları, Egemen Umut Şen, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, Fotoğrafta Sarı, FSK, Sarı, Sarı Renk etiketlendi

Fotoğrafı çoğu zaman “ışığın kaydı” diye tanımlarız. Ama renkler işin içine girdiğinde, bu basit tanım birdenbire büyülü bir şeye dönüşür. Çünkü renkler sadece gördüğümüzü göstermez; hissettirir, hatırlatır, bazen de uyarır. Fotoğraf bu yüzden yalnızca bir görüntü değil, aynı zamanda duyguların, anıların ve çağrışımların da taşıyıcısıdır.

Geçmişte siyah beyaz karelerin hâkimiyeti, fotoğrafı zamansız ve sade bir estetikle sınırlandırırken; renkli fotoğrafın ortaya çıkışıyla birlikte görsel anlatım yeni bir boyut kazandı. Fotoğraf, icadından bu yana renk ışığın kaydını duyguya dönüştüren en güçlü öğe oldu. Bu yüzden fotoğrafçılar için renk, yalnızca estetik bir seçim değil, kompozisyonun ruhunu belirleyen, boşlukları dolduran ya da izleyiciyi belirli bir duyguya yönlendiren bir anlatım stratejisi olarak konum edindi. Bir fotoğrafın izleyicide bıraktığı ilk etki çoğu kez renklerle başlar oldu: mavi huzuru çağırdı, kırmızı hareketi ve tutkuyu tetikledi, yeşil doğanın sürekliliğini hatırlattı. Ama bütün renkler içinde ışığın kendisine en yakın duran renk olarak sarının ayrı bir yeri oldu.

Bir fotoğrafta sarı, bazen gün doğumunun ilk sıcaklığı, bazen gün batımının huzurlu vedasıdır. Güneşin doğuşunu ve batışını haber veren ilk ve son ışık demetiyle, günün altın saatlerinde kadrajı dolduran sıcak tonlarıyla sarı, fotoğrafçılar için yalnızca bir renk değil, bir atmosfer yaratma aracıdır. Çekilen bir karede tek bir sarı detay bile, tüm kompozisyonun duygusal tonunu değiştirebilir; boşlukların arasında parlayan bir lamba, gri bir sokakta beliriveren sarı bir çiçek ya da sade bir duvarın önünde duran sarı bir nesne, izleyicinin bakışını yönlendirir ve fotoğrafı hafızada kalıcı kılar.

Sanat tarihinde de sarı her zaman çelişkili bir anlam taşır. Van Gogh’un ayçiçeklerinde hayatın canlılığını ve coşkusunu buluruz; ama aynı renk, bir trafik levhasında bize durmamız gerektiğini hatırlatır. Bu ikilik fotoğrafın içinde de hep vardır: sarı, hem umut hem uyarı, hem sıcaklık hem mesafe yaratır. Minimalist bir fotoğrafta tek bir sarı çizgi, geniş boşlukların ortasında izleyiciye yalnızlığı hissettirebilirken; kalabalık bir karede aynı ton, coşkunun ve enerjinin kaynağı gibi görünebilir.

Sarı, aynı zamanda fotoğrafın belleğe açılan kapısıdır. Eski analog baskıların zamanla sararmış kenarları bize geçmişi fısıldar. Dijital çağda bile bir filtreyle eklenen sarı ton, bizi anında eski aile albümlerinin nostaljik dünyasına götürür. Bu nedenle sarı, yalnızca bugünü değil, geçmişi de fotoğrafın içinde yaşatır.

Kısacası sarı, fotoğraf için yalnızca bir renk değildir. Işığın, belleğin ve duygunun dilidir. Kimi zaman dingin bir sabahın huzuru, kimi zaman bir uyarının sertliği, kimi zaman da eski bir anının buruk sıcaklığıdır. Bir kareye tek başına derinlik, anlam ve atmosfer katabilir. Fotoğrafçı için sarı, derin bir sembolizmi taşıyabilmesiyle, az ile çok şey söylemenin yolunu aralayan bir araçtır. Belki de bu yüzden sarı, fotoğraf sanatında daima kendi başına bir hikâye anlatır.

Eylül 2025

Egemen Umut ŞEN

ANKARA KÜLTÜR ROTALARI BİR BİLENLE GEZİYORUZ: HACI BAYRAM CAMİİ VE ÇEVRESİ

Gönderi tarihi 28 Temmuz 202528 Temmuz 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandıAli Vedat Oygür, ankara, Ankara Kültür Rotaları, ankara tarihi, Augustus Tapınağı, Avrupa Oteli, Berlitz Hotel, Bir Bilenle Geziyoruz, Cengiz Pamuk, Erzurum Oteli, Eski Modern Çarşı, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, FSK, FSK her yerde, Galatyalılara Mektup, gezgin kadraj, gezi fotoğrafçılığı, gezi rotası, Hacı Bayram, Hallac Mahmud Mescidi, İbadullah Camii, İlter Akınoğlu, Şeyh İzzettin Camii, Suluhan, Tabakhane Camii, ulus etiketlendi

Hacı Bayram Camii’nin avlusundayız. Bugün Dr. Ali Vedat OYGÜR hocamızla Hacı Bayram Camii ve çevresini gezeceğiz.

Hadi siz de gezi ekibine katılın. Bakalım hocamız ne diyor?

_{Fotoğraf: İlter AKINOĞLU}

Ankara, her zaman dinler için önemli bir merkez olmuştur. Birçok dini burada görebiliriz. Önce çok tanrılı pagan dinleri vardı. Sonra, Galatların bölgeye yerleşmesiyle Yahudilik geldi. Ardından da Hristiyanlık ortaya çıktı. MS 300’ de Ankara’ nın bir piskoposu vardı. O dönemlerde Hristiyanlık, Roma’ da henüz resmî din olarak kabul edilmemişti. MS 313’ te Büyük Konstantin, Hristiyanlığı Roma’ nın resmî dinlerinden biri olarak tanıdı. İlk kilise meclisi 314’ te Ankara’ da toplanmış. İlk kiliseyi de Aziz Vasileus, Augustus Tapınağı’ nı kiliseye çevirerek kurmuştur. Aziz Pavlus, Ankara’ ya iki defa, 355 ve 360 yılları arasında gelmiştir. Yahudilere vaaz vermiştir. İncil’ de “Galatyalılara Mektup” adlı bir bölüm vardır; bu vaazlardan orada da söz edilir.

Ankara, Danişmentliler tarafından alındıktan sonra İslam yayılmaya başlamıştır. 1350’ den sonra Ahiler gruplar halinde Ankara’ ya gelmeye başlamış ve bu tepeye yerleşmişlerdir.

Meydanın girişinde bulunan kalıntı, Selçuklu dönemine ait bir ev kalıntısıdır. Caminin çevresinde de evler bulunmaktaydı.

Hacı Bayram-ı Velî (asıl adı Numan bin Ahmed), 1352’ de Ankara’ nın Solfasol (Zülfazıl) köyünde doğmuş, 1360–1389 yılları arasında eğitim almıştır. Müderris olduğunda, Ankara’ nın önde gelen medreselerinden Melike Hatun Medresesi’ nde görev yapmıştır. Üç yıl burada çalıştıktan sonra tasavvufu öğrenmek istemiş ve Kayseri’ ye, Aksaraylı Şeyh Hamidüddin’ in dergâhına gitmiştir. Hamidüddin-i Velî (Somuncu Baba) ile Kurban Bayramı’ nda karşılaşmışlardır. O zaman Hamidüddin-i Velî, “İki bayramı birden kutluyoruz!” diyerek ona “Bayram” lakabını vermiş ve talebeliğe kabul etmiştir. Somuncu Baba ile Hacı Bayram’ ın yolları bundan sonra ayrılmaz hâle gelmiştir. Somuncu Baba ile önce Bursa’ ya, sonra da hacca gitmişlerdir.

Somuncu Baba’ nın vefatından sonra, onun işaretiyle Ankara’ ya dönen Hacı Bayram, çiftçilikle uğraşmıştır. Somuncu Baba Ahîdir; Hacı Bayram da Ahîlik geleneği içinde yetişmiştir. Hacı Bayram, Ankara’ ya döndüğünde Bayramiyye tarikatını kurmuştur. Tarikatın üç temel ilkesi vardır:

Yoksullara yardım et.
Yanındakilere meslek öğret.
Hepiniz bir işle meşgul olun.

Bayramiyye tarikatının nüfuzu giderek artmıştır. Öyle ki bu durum, II. Murad devrinde devlet erkânını rahatsız edecek boyuta ulaşmıştır. Bu rahatsızlıkta, o dönemlerde Şeyh Bedreddin ve çevresinde gelişen olayların da etkisi olmuştur. Bunun üzerine II. Murad, saltanatının başlarında (1421–1424) Hacı Bayram’ ı Edirne’ ye davet etmiştir. Hacı Bayram ile görüşen II. Murad, hakkında söylenenlerin asılsız olduğunu anlayınca ona hürmet göstermiş ve Eskicami’ de vaaz vermesini istemiştir. Daha sonra Ankara’ ya dönen Hacı Bayram, irşat faaliyetlerine devam etmiştir. Hacı Bayram-ı Velî, 1430 yılında Ankara’da vefat etmiştir. Kendi adıyla anılan caminin yanına defnedilmiştir.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

Hacı Bayram Camii, ilk yapıldığında bugünkü hâlinden daha küçükmüş. Minarenin olduğu yer ve diğer taraftaki kemerli bölüm sonradan, Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Caminin çevresinde yürümeye devam ediyoruz. Caminin bir köşesi, Augustus Tapınağı’nın köşesiyle birleşmektedir. Bilinçli olarak yapılan bu mimari dokunuş, dinlerin sürekliliğini vurgulamaktadır.

_{Fotoğraf: İlter AKINOĞLU}

Yürüyüşümüze Bentderesi’ ne doğru devam ediyoruz. Yolun sol tarafında Ahi Yakup Camii bulunuyor. Bu cami, Ahi kültürü içinde önemli bir yeri olan Ahi Yakup’ un vakıf eserlerinden biridir. Mimari tarzıyla dönemin Anadolu Ahi-Tekke geleneğini yansıtır; Ankara’nın manevi ve yapısal mirasında kıymetli bir örnektir. Camii, 1392 yılında Ahi Sinan oğlu Ahi Çelebi’ nin oğlu Ahi Yakup tarafından onarılmıştır. Bu tarihten önce de Ahi Şüca, Melik, Ali ve Şerafeddin gibi diğer Ahi reisleri tarafından yapıldığı düşünülmektedir.

Biraz ileride kaldırımın üstünde bir mezar var: Gülbaba’ nın mezarı. O da Ahîlerden biriymiş.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

Sağ tarafta bir yola sapıyoruz. İleride Ankara’nın önemli kuleli yapılarından biri olan İzzet Aykurt Bey’ in evi var. 1924’ te inşasına başlanmış, 1931’ e kadar devam etmiştir. Kule kısmında üst katlara çıkan merdivenler vardır. Yürüyüşümüze devam ediyoruz. Sağ taraftan sokağa giriyoruz. Karşımızda Ankara Kalesi duruyor. Hoca, Bentderesi’ ni işaret ederek Hatip Çayı’ nın geçtiği güzergâhı anlatıyor. 1957’ den sonra yaşanan sel nedeniyle üzeri kapatılmıştır.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

Emir Nusreddin’ in türbesi ve yanında Ördekçiler Mescidi yolun karşı tarafında kalıyor. Eskiden önünde karşıya geçmek için bir köprü varmış. Köprünün adı Ördekçiler Köprüsü’ymüş. Bir diğer köprü de Tabakhane Camii önündeymiş. Şimdi her ikisinin yerinde bulvar var. İleride Şeyh İzzettin’ in türbesi var. Ölüm tarihi 1305 olarak kayıtlara geçmiş. Hacı Bayram’ dan 50 yıl önce yaşamış.

_{Fotoğraf: İlter AKINOĞLU}

Yürüyüşümüze devam ediyoruz, şimdi Şeyh İzzettin Camii’ne geldik. Küçük bir mescit, yapıldığında minaresi yokmuş; sonradan ilave edilmiş.

Şimdi yukarı doğru çıkarak Hacı Bayram Camii’ nin etrafındaki geniş turumuza devam ediyoruz. Buradan Bentderesi’ ndeki cami daha rahat görünüyor. Bu caminin adı Tabakhane Camii’ dir.

Ankara’ daki Tabakhane Camii (diğer adıyla Dabakhane Camii), Bentderesi Mahallesi’ nde yer alan sade, yapısal ve tarihî açıdan etkileyici bir mescittir. 19. yüzyıl başlarında, muhtemelen Kadı Necmeddin’ in vakfıyla inşa edilmiştir. Doğrudan bir inşa kitabesi bulunmasa da 1900–1901 tarihli bir onarım kitabesi mevcuttur.

Sağındaki taş yapı, Şeyh Abdülkadir İsfahanî tarafından yaptırılmış olan İsfahanî Mescidi’ dir. Şeyh Abdülkadir İsfahanî, Hacı Bayram-ı Velî’ nin halifesidir. Abdülkadir İsfahanî’ nin peygamber soyundan geldiği de kayıtlarda yer almaktadır.
Vakıflar Genel Müdürlüğü’ nün 1963 restorasyonu sırasında bulunan bir kitabe, mescidin 1570 yılında Abdülkadir İsfahanî tarafından yaptırıldığını göstermektedir. Bu kuşbakışı seyirden sonra Hacı Bayram Camii bölgesinden Hal’ e doğru gidiyoruz. Her yer tarih kokuyor.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

1920’ de Vakıflar İdaresi tarafından okul olarak yapılan binanın önündeyiz. Bina, 1920’den bu yana çeşitli amaçlar için kullanılmış, günümüzde de aktif olarak kullanılmaktadır. Biraz ileride bir otel var. Şimdi otelin önünden geçiyoruz. Güzel bir otel; adı Berlitz Otel. Ulus’un tarihî dokusuna uyumlu bir yapıda, Cumhuriyet’ in kuruluş döneminde, yani 1920’ li–1930’ lu yıllarda inşa edilmiştir.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

Yolun karşısına geçiyoruz. Karşıda bir çarşı var. Eskiden adı Tahtakale Çarşısı’ ymış. Bir yangın sonucunda bütün bölge yanmış. Gezdiğimiz çarşı daha sonra inşa edilmiş. İçerisinde biraz gezindikten sonra sanat kokan bir binanın önüne geliyoruz:

Erzurum Oteli. Ankara Ulus’ta yer alan Erzurum Oteli (eski adıyla Abdullah Oteli), 1916–1917 yıllarında Macar mimarlar tarafından inşa edilmiş neoklasik bir yapıdır. Başlangıçta konut olarak kullanılmış, 1930’ larda otel olarak hizmet vermeye başlamış ve Abdullah Oteli adını almıştır. Otelin yanındaki yapı da aynı dönemin binalarındandır. Bu iki yapı, 1917 yılında Macar ustalar tarafından yapılmıştır. İkinci bina da 1933’ te otel olarak kullanılmaya başlanmış; adı Avrupa Oteli’ ymiş.

_{Fotoğraflar: Cengiz PAMUK}

Otellerin karşısında Hallâc-ı Mansur adına yapılmış Hallâc Mahmut Mescidi bulunuyor. Mescidin yanındaki türbe, 2000’li yıllarda yapılmış. XVI. yüzyıldan kalma, tek kubbeli, güzel bir Osmanlı dönemi mescididir. Kapı üzerindeki orijinal Arapça kitabe, yapının 952 Hicrî / 1545–46 Miladî yıllarında “Ali oğlu Abdullah” tarafından inşa edildiğini belirtmektedir.

Hal’ in arka tarafında yürüyüşümüze devam ediyoruz. Eski Modern Çarşı’ nın önündeyiz. Burada, 1929 yangınından önce İnkılap İlkokulu varmış. 1957 yılında yıkılmış, 1959’ da Modern Çarşı inşaatı başlamış ve 1961’ de çarşı açılmış. Fakat o da başka bir yangında tahrip olarak yıkılmış.

Şimdi merdivenlerden inerek Çerkeş Sokağa gideceğiz ve Suluhan’ ı göreceğiz. Suluhan’ a giderken İbadullah Camii’ nin önünden geçiyoruz. Hoca İbadullah Efendi, 15. yüzyılda bu camiyi yaptırmıştır. 17. yüzyılda Hacı Yusuf tarafından restorasyonu yapılmıştır.

Suluhan’ ı, Yavuz Sultan Selim’ in Rumeli Beylerbeyi Hasan Paşa, 1511’ de yaptırmıştır. Hasan Paşa, 1514’ teki Çaldıran Savaşı’ nda şehit düşmüştür. Vefatından sonra han sahipsiz kalmış, harap olmuştur. 1876’ da Ankaralı Mehmet Emin Efendi hanı satın alıp restore etmiş ve ilaveler yaparak kullanıma açmıştır. Mehmet Emin Efendi tarafından bir şadırvan ilave edildiği için adı “Suluhan” olmuştur.

Tarih gezimiz bu sefer Gençlik parkında sonlanacak. Günün değerlendirmesini, aklımıza takılan soruları Sayın Dr. Vedat Oygür’ e soracağız. Bir dahaki seferde yine Ankara’ nın tarihini keşfetmek için buluşmak üzere hoşça kalın.

İlter AKINOĞLU

Haziran 2025

PORTRE ve PORTRENİN SANATSAL ANLATIMI

Gönderi tarihi 4 Haziran 20254 Haziran 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandıFine Art, Fine Art Portre, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, FSK, Murat Berkyürek, portre, Portre Fotoğrafı, Rönesans Portre, Sanatsal Portre etiketlendi

Yazıya başlarken geniş anlamlı portrenin tanımını yapmak doğru olacaktır.

Portre Nedir?

Portre, bir kişinin yüzünü, ifadelerini ve çoğu zaman karakterini yansıtan sanatsal bir anlatım biçimidir. Resim, heykel, fotoğraf ve edebiyat gibi birçok sanat dalında yer alan portreler, yalnızca fiziksel bir betimleme sunmakla kalmaz; aynı zamanda bireyin ruhsal dünyasına, kişiliğine ve yaşam tarzına dair ipuçları da verir. Tarih boyunca portre sanatı, hem sanatçıların kendilerini ifade etme biçimi hem de toplumların önemli figürlerini ölümsüzleştirme aracı olmuştur.

Portreler, yalnızca tanınmış kişilerin değil, sıradan bireylerin de iç dünyalarını ortaya koyabilir. Bu yönüyle portre, insanı merkeze alan bir anlatım biçimi olarak dikkat çeker. Her portrede bir bakış, bir duruş, bir yüz ifadesi vardır ki; izleyiciyle doğrudan bir bağ kurar. Bu bağ, portreyi sadece bir sanat eseri olmaktan çıkarır ve onu zamanlar arası bir iletişim aracına dönüştürür.

Portre Sanatının Tarihçesi

Portre sanatı, insanlık tarihinin en eski dönemlerinden itibaren var olan bir ifade biçimidir. İnsanlar, kendilerini ve çevresindekileri tasvir etme arzusunu ilk tarih öncesi mağara resimlerinde göstermiştir. Ancak portre, gerçek anlamda insan yüzünün birebir betimlenmesi ve kimlik kazandırılması süreciyle birlikte, uygarlıkların gelişimiyle evrilmiştir.

Antik Dönemlerde Portre

Eski Mısır’da portre, özellikle firavunlar ve soylular için kullanılırdı. Bu dönemdeki portreler, bireyin tanrısal veya kutsal statüsünü yüceltmek amacıyla idealize edilerek yapılırdı. Yunan ve Roma uygarlıklarında ise portre sanatında daha gerçekçi bir yaklaşım görülmeye başlandı. Özellikle Roma portreleri, kişinin yaşını, yüz çizgilerini ve mimiklerini yansıtan detaylı çalışmalar içermekteydi.

Orta Çağ’da Portre

Orta Çağ’da sanat genellikle dini temalar etrafında şekillendiğinden, bireysel portrelere fazla yer verilmedi. İnsanlar daha çok dinsel figürlerin gölgesinde, sembolik olarak betimlendi. Ancak bazı el yazmalarında ve ikonografik çalışmalarda kişisel portre izlerine rastlanabilmektedir.

Rönesans Dönemi ve Portre Sanatının Yükselişi

15. yüzyılda başlayan Rönesans, portre sanatında büyük bir dönüm noktası oldu. Bu dönemde insan merkezli düşünce yapısı (hümanizm) sanatçıları bireyin iç dünyasına, duygularına ve karakterine yöneltti. Leonardo da Vinci’nin Mona Lisa eseri, bu anlayışın en çarpıcı örneklerinden biridir. Rönesans’la birlikte portre sadece bir kişiyi tanıtmak için değil, aynı zamanda bir sanatçının teknik becerilerini ve yorum gücünü yansıttığı bir alan haline de gelmiştir.

Barok ve Rokoko Dönemleri

17. ve 18. yüzyıllarda Barok ve Rokoko dönemlerinde portreler daha dramatik, gösterişli ve detaylı hale geldi. Bu dönemde portre, yalnızca bireyin değil, sosyal statüsünün de bir ifadesiydi. Özellikle kraliyet ailesi üyeleri ve aristokratlar için yapılmış büyük boyutlu portreler dikkat çekmektedir.

19. ve 20. Yüzyılda Değişen Yaklaşımlar

Sanat anlayışının çeşitlenmesiyle birlikte portreye olan yaklaşım da değişti. Empresyonizm, ve kübizm gibi akımlarla birlikte sanatçılar artık sadece yüzü değil, duyguyu ve içsel durumu da soyut biçimlerle yansıtmaya başladılar. Vincent van Gogh’un otoportreleri buna güzel bir örnektir.

Günümüzde Portre

Günümüzde portre sanatı hem geleneksel hem dijital ortamda sürmektedir. Fotoğrafçılığın gelişmesiyle portre kavramı genişlemiş; sosyal medyada herkesin kendi portresini paylaşabildiği bir çağ başlamıştır.

Günümüzde teknolojik gelişmelerin ivme kazanmasıyla birlikte, fotoğraf yalnızca bir görüntü kaydetme aracı olmaktan çıkmış; sanatın ifade biçimleri arasında kendine özgün ve güçlü bir yer edinmiştir. Fotoğrafik görüntü üzerinde geliştirilen tekniklerin çeşitlenmesi, sanatın biçimsel yapısını dönüştürmekte ve sanatçılara yeni anlatım olanakları sunmaktadır.

Nasıl ki her dönemin sanatı, çağının teknolojik, kültürel ve düşünsel altyapısından etkilenmişse; günümüzde de dijitalleşmenin, yapay zekânın, artırılmış gerçekliğin ve gelişmiş görüntü işleme tekniklerinin etkisiyle sanatın üretim süreçleri yeniden şekillenmektedir. Bu dönüşümle birlikte fotoğraf, yalnızca bir araç değil, aynı zamanda birçok çağdaş sanat eserinin temel üretim malzemesi haline gelmiş; yapıtın estetik biçiminden anlam dünyasına kadar pek çok yönünü yeniden tanımlamıştır.

Bu bağlamda sanatsal portre, fotoğrafçının bir sanatçı olarak bakış açısı ve içsel vizyonu doğrultusunda; fotoğrafı yalnızca gerçeği belgeleyen bir araç olarak değil, duyguların, düşüncelerin ve sezgisel anlatımın güçlü bir aracı olarak kullanmasıdır. Sanatsal portrede amaç, yalnızca estetik açıdan “güzel” bir yüz ya da kompozisyon sunmak değil; izleyicide bir düşünce, duygu ya da farkındalık yaratabilecek anlam katmanları oluşturmaktır.

Fotoğraf çekmeden önce, sanatçı kendi iç dünyasına dönerek, ona ait olan bir tema, bir fikir ya da duygusal durum belirler. Bu belirlenen konu etrafında kurgulanan görsel anlatı, yalnızca görüntü üretmekten ibaret değildir; aynı zamanda bir hikâye kurmak, bir sorgulama başlatmak ya da izleyiciyle güçlü bir bağ kurmayı amaçlar. Sanatsal portre, işte tam da bu noktada, belgesel ve estetik kaygıların ötesine geçerek, izleyeni düşünmeye, hissetmeye ve belki de kendi iç dünyasına dönüp bakmaya davet eder. Yüzdeki ifade, kompozisyonun dili, kullanılan ışık ve renk paleti; hepsi birlikte, sanatçının içsel dünyasını izleyiciye tercüme eden bir görsel dil haline gelir.

Mayıs 2025

Murat BERKYÜREK

ANKARA KÜLTÜR ROTALARI BİR BİLENLE GEZİYORUZ: KALE GEZİSİ

Gönderi tarihi 4 Haziran 20254 Haziran 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandıAli Durmaz, Ali Vedat Oygür, ankara, Ankara Hanları, ankara kalesi, Ankara Kültür Rotaları, ankara tarihi, Bir Bilenle Geziyoruz, Cengiz Pamuk, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, FSK, FSK her yerde, gezgin kadraj, gezi fotoğrafçılığı, gezi rotası, Halil inalcık, Jülide Gülizar, Kınacızade Konağı, Roma Tiyatrosu, Yurdusev Arığ etiketlendi

Bu (Mayıs 2025) ayki “Bir Bilenle Geziyoruz” kapsamında; Sayın Dr. Ali Vedat OYGÜR’ ün rehberliğinde ve Cengiz PAMUK koordinatörlüğünde Ankara Kalesi ve çevresini ziyaret ediyoruz.

_{Fotoğraflar: Cengiz PAMUK}

İlk önce Ankara sevdalıları ve fotoğraf severler ile Ankara Kalesi’ ne en yakın nokta olan Hisar Parkı caddesinde buluşarak gezimize başlıyoruz. Sayın OYGÜR bizlere kısaca Kale’nin yapılış tarihini ve devamını, etrafındaki camileri, mescitleri, kiliseleri, meydanları, sokakları ve hanları anlatıyor.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

Daha sonra Ankara Kalesi’ nin 330 yılında yapılmaya başlandığını ve bunun 650-670’ li yıllara kadar devam ettiğini, Kale’ nin İç ve Dış Kale olarak ikiye ayrıldığını, 600’ lü yıllarda yapılan surlardan günümüze bir şey kalmadığını, surların Doğu Roma döneminde yapıldığını, Ankara halkının surlara hisar dediğini, Ankara’ nın bütün zenginlerinin ve esnaflarının bu bölgede ikamet ettiklerini, 1916 yılındaki yangında bu bölgenin tamamen yandığını ve bölgenin zenginleri ile esnafının burayı terk ettiklerini, bu yangından sonra Ankara’ nın fakirleşmeye başladığını, Moğol Akınlarının 630’ larda başladığını ve Ankara’ nın çok sıkıntı çektiğini, 859 yılında tekrardan onarıldığını, Kale burçlarının 1550 metre olduğunu, burçlar arasında 40’ ar metre mesafeler bulunduğunu ve toplam 20 tane ve dörtgen şeklinde olduğunu, surları yaparken etraftaki tarihî kalıntı (tiyatro, tapınak, heykel, lahit vb.) taş ve mermerlerden yararlandıklarını, Zeus, Apollon, Artemis ve Athena gibi tanrıların Anadolu’ da olduklarını ancak Anadolu’ nun bu tanrılara sahip çıkamadığı için Yunanlıların sahiplendiğini, Ankara’ da da bir Zeus tapınağının ve mahallesinin olduğunu, İç Kale surların uzunluğunun 1150 metre ve bu burçların beşgen olduğunu, güvenlik nedeniyle burçlar arasındaki mesafenin 20 metre olduğunu ve 42 tane bulunduğunu, şimdiki Etnografya Müzesi ve çevresinin Ankara’ nın Bedesteni olduğunu, Bedestenin 1460’ lı yıllarda yapıldığını, bedestende Ankara’ ya özgü tiftik keçilerinden elde edilen tiftiklerden giysiler üretildiğini ve bu ürünlerden ticaret yapıldığını, kamu yapılarının devlet tarafından değil hayırseverler veya zenginler tarafından finanse edildiğini ve bütün ticaretin bu bölgede yapıldığını, Kale’ nin girişindeki saat kulesinin 1884 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ ın emri ile yapıldığını, Kale kapısının kafes şeklinde ve iki aşamalı olduğunu, Selçuklu Dönemi’ ndeki camilerde minare olmadığını Ali Vedat OYGÜR hocamızdan keyifle dinliyoruz.

_{Fotoğraflar: Cengiz PAMUK} _{ve Ali DURMAZ}

Ulus’a gelip de Kınacızade Konağına uğramamak olmaz diyoruz elbette. Eski Başbakanlardan Sayın İsmet İNÖNÜ’ nün özel kalem müdürlüğünü yapmış kendini kültür ve sanata adamış bir hayırsever olan, Kadın Siyasetçiler Platformu Kurucusu ve Genel Başkanı Sayın Yurdusev ARIĞ ve ilk TRT haber sunucularından Sayın Jülide GÜLİZAR’ ın da odalarını ziyaret ediyoruz ve konakta bir çay molası veriyoruz. Bu konağın bir diğer özelliği ise tarihçi Prof. Dr. Sayın Halil İNALCIK’ ın her Ankara’ ya gelişinde kaldığı ve çalışmalarını yaptığı bir odasının bulunuyor olmasıdır.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

Hocamız Sayın OYGÜR, İç Kale kapısının iki demir parmaklık ile korunduğunu, Evliya ÇELEBİ’ nin bu demir parmaklıklar için “benim pazım kalınlığında” dediğini, İç Kale’de hem hapishane (zindan) hem de paraların saklandığı yerlerin olduğunu, bu arada askerî karargâhların, Meryem Ana Kilisesinin ve gözetleme kulelerinin bulunduğunu anlatıyor bizlere.

Kale bölgesinde yer alan diğer camileri de ziyaret ediyoruz. 1197-98 yıllarında yapılan Sultan Alaaddin Camii avlusunda aile mezarlığının bulunduğunu, cami minberinin çakma künde kari ahşap oymacılığının eşsiz bir örneği olarak marangoz İbrahim oğlu Ebubekir tarafından yapıldığını öğreniyoruz. 1289-90 yıllarında Ahi Kardeşler tarafından yaptırılan Ramazan Şemsettin Camii, 1382 yılında yapılan Ahi Elvan Camii ve 1571 yılında yapılan, avlusunda Misafir Fakih’ in mezarının da yer aldığı Misafir Fakih Mescidini de ziyaret ediyoruz. Unesco Dünya Mirası listesinde yer alan Arslanhane (Ahi Şerafettin) Camii’ nin minberinin üst kısmında eski Türklere ithafen ejderha motifinin olduğunu ve minber etrafındaki ahşap motiflerin Ebubekir’ in oğlu Mustafa tarafından yapıldığını da öğrenmiş bulunuyoruz.

_{Fotoğraflar: Cengiz PAMUK}

Atalarımızın Anadolu’ya her ne kadar 1071 yılında gelseler de Selçukluların Ankara’ ya ancak 1143 yılında geldiğini, 1362’ de I. Murat’ ın Ankara’ yı Osmanlı’ ya kattığını, Kalenin uç noktasının Ak Kale burcu olarak adlandırıldığını ve rakımının 798 metre, Ankara Ovasından 110 metre ve Ankara’ nın en yüksek noktası olduğunu, Alitaşı sokağında Alitaşı isimli ve yumurta şeklinde sarı büyük bir taş bulunduğunu fakat bu taşın 1998 yılında kaybolduğunu da üzülerek öğreniyoruz.

_{Fotoğraf: Cengiz PAMUK}

Zamanla eski özelliklerini kaybeden At Pazarı meydanına geliyoruz.

At Pazarı’ndan sonra Koyun Pazarı’ nın, Saman Pazarı’ nın ve hemen alt kısmında da Araba (Kağnı) Pazarı’ nın olduğunu, kayıtlarda 54 tane han olduğunu fakat günümüzde bunlardan sadece 12 tanesinin mevcut olduğunu, Kurşunlu Han’ ın 1522-23 yıllarında yapıldığını, 1500’ lü yılların başında yaptırılan Yeni Han’ ın 1936’ da yıkıldığını, 1510’ lu yıllarda yaptırılan Çukur Han’ ın Divan Oteli olduğunu ancak kim ya da kimler tarafından yaptırıldığı veya yapıldığının ve yapılış tarihinin bilinmediğini, 1522 yılında Çengel Han’ ı Rüstem Paşa’ nın yaptırdığını, bu hanlarda zahire ve tiftik satışlarının yapıldığını, 1511 yılında Safran Hanı’ nı Lütfü Paşa’ nın yaptırdığını, Cumhuriyet’ in ilk yıllarında Çukur Han’ ın karargâh olarak kullanılırken diğer hanların hapishane ve 16. veya 17. yy da yaptırılan Bilaloğlu Han’ ın da kadın ve çocuk hapishanesi olarak kullanıldığını, bu hanlardan sadece Çengel Han’ ın özgün yapısını koruduğunu, diğer hanların restorasyon sırasında özgünlüğünü kaybettiğini de öğreniyoruz.

_{Fotoğraflar: Cengiz PAMUK}

Ahi Şerafettin’ in yaptığı diplomatik görüşmeler sayesinde Moğol Akınlarının Ankara’ ya hiçbir zarar ziyan vermediğini, camilerdeki sütun alışkanlığının Horasan’ daki çadırın içindeki direkler geleneğinden geldiğini, Ankara’ nın tiftik üretiminde ticaretinde merkez oluğunu ve dünyaya ihraç edildiğini, çeşitli ülkelerin ticari temsilciliklerinin bulunduğunu hocamızdan dinliyoruz.

_{Fotoğraflar: Cengiz PAMUK}

Azade Han’ ı, 1511 yılında yapılan Safran Han’ ı, Pirinç Han’ ı ve son olarak Çıkrıkçılar Yokuşu eski adıyla Uzun Çarşı’ yı da ziyaret ederek rotamızı saat 19.00 gibi tamamlıyoruz. Bir sonraki rotada görüşmek üzere ayrılırken, hocamız Ali Vedat OYGÜR’ e ve bu gezileri düzenleyen FSK ile bizleri yalnız bırakmayan tüm katılımcılarımıza çok teşekkür ediyoruz.

Ali DURMAZ

Mayıs 2025

FOTOĞRAFTA YAPAY ZEKA

Gönderi tarihi 2 Haziran 20252 Haziran 2025 Anasayfa, Blog içinde yayınlandıAFE, AI, Artificial Intelligence, ayın fotoğrafı, Ayın Fotoğrafları, fotoğraf makalesi, fotoğraf sanatı, fotoğraf sanatı kurumu, fotoğrafçılık, fotoğrafın geleceği, Fotoğrafta Yapay Zeka, FSK, Melih Özbek, promt ile fotoğraf, Yapay Zeka, Yeni nesil fotoğrafçılık etiketlendi

Yapay zekânın hem fotoğrafa hem de fotoğrafçılara etkisinin heyecan verici olduğu kadar zaman zaman kafa karıştırıcı olduğunu düşünüyorum.

Yapay zekânın, doğal zekâyla birlikte fotoğrafta kullanımı aslında yeni değil. Yıllardır kullanılıyor.
Hatta Canon’un yıllar boyunca kullandığı ve isminde AI geçen iki netleme modu vardı: AI Focus ve AI Servo. İşin ironik tarafı, bugün yapay zekâ destekli olarak kullanılan netleme modunun adı sadece “Servo” oldu. Yani AI ibaresini kaldırdılar.

Aslında bilim dünyasında, özellikle mikroskop ve teleskopla çekilen fotoğraflarda sayısal işlemler uzun süredir kullanılıyor. “Stacking” denilen bir teknikle birden fazla fotoğraf çekilip birleştiriliyor; bu sayede netlik artırılıyor, gürültü azaltılıyor, ışık seviyesi yükseltiliyor.

Sonradan bu işlemleri akıllı telefonlar da yapmaya başladı. Bu yüzden artık düşük ışıkta bile oldukça net fotoğraflar çekebiliyorlar. Bunu sağlayan şey işte bu teknikler.

İşlemci gücü arttıkça, bu tür karmaşık ve yavaş işlemler artık insan sabrının yettiği kadar kısa sürelerde yapılabilir hale geldi. Focus stacking artık birçok makinede var ve özellikle makro fotoğrafçılar tarafından çok seviliyor.

Kameralarda yapay zekâ kullanımının artmasının temel nedeni, donanım kalitelerinin ve işlemci gücünün artması. Bu da fotoğraf çekme yöntemlerini kökten değiştiriyor.

Eskiden derste şöyle derdim: “Kamera aslında aptal bir kutudur. Karanlık bir ortamda mı çekiyorsun, yoksa aydınlık bir ortamda siyah bir duvara mı tuttun, bunu ayırt edemez”. Ama artık öyle akıllandı ki, canlıların insan mı hayvan mı olduğunu anlayabiliyor, vücut bölgelerini ayırt edebiliyor, sahneyi analiz edip hangi ayarla çekim yapması gerektiğine karar verebiliyor.

Hatta bazı Canon modellerinde, bazı spor müsabakalarında top kimdeyse kameranın bunu anlayıp netlemeyi o kişiye kaydırdığı bir özellik var. Ben hiç kullanmadım ama kullananlar, insanlardan daha hızlı ve hassas tepki verdiğini söylüyor.

Pozlama ve beyaz dengesi gibi ayarlar da yapay zekâ algoritmalarından faydalanıyor. Aslında, artık önemli bir kısmı yapay zekâ destekli çekiyoruz fotoğrafları. Ama iş yalnızca çekim aşamasıyla da bitmiyor.
Eskiden net olmayan ya da yüksek ISO nedeniyle çok gürültülü olduğu için sildiğimiz fotoğraflar vardı. Bugün Topaz, AI Photo veya DxO PhotoLab gibi yapay zekâ destekli yazılımlar sayesinde bu fotoğraflar tekrar hayat buluyor.

Dolayısıyla fotoğrafçılar artık iş akışlarını yeniden düşünmek zorundalar çünkü standartlar değişiyor, yeni standartlar ortaya çıkıyor. Eskiden silinen, çöpe atılan kareler bugün kullanılabilir hale geliyor.

Bu arada belki de tarihte ilk kez ISO ayarı tamamen hayatımızdan çıkacak. Bunun iki sebebi var. Birincisi sensör teknolojilerindeki gelişmeler. İkincisi ise, yapay zekâ destekli gürültü giderici programların, fotoğraftaki nesneleri ve gürültüyü birbirinden ayırt etmede her geçen gün daha da başarılı hale gelmesi.

Artık yüksek ISO ile çekilmiş fotoğraflar bile tertemiz yapılabiliyor. Ben uzun zamandır ISO’yu elle ayarlamıyorum, otomatikte bırakıyorum. Çok yakında makinelerden ISO ayarı tamamen kalkacak büyük ihtimalle. Sadece enstantane, diyafram ve poz telafisini ayarlayacağız. Fotoğrafı nasıl çekmek istiyorsak, buna göre gerekli ISO ayarı otomatik yapılacak.

Bu arada Adobe boş durmadı. Hepimizin kullandığı Photoshop, yapay zekâ özellikleriyle dolu. En sevdiğim yapay zekâ özellikleri Generative Expand, yani fotoğrafın etrafını kendi kendine doldurma; Find Distractions, yani kablo veya insanları otomatik silme; ve birkaç hafta önce çıkan yeni sürümdeki Object Selection ve Background Removal özellikleri. Bu özellikler Photoshop’u bambaşka bir seviyeye taşıdı. Daha geçen haftalarda duyurulan başka bir özelik de, artık yüklediğiniz fotoğraf üzerinde ne tür işlemler yapabileceğinizi öneren yeni aksiyon paneli. Şu anda henüz çok jenerik önerilerde bulunuyor ama eminim ki çok hızlı bir şekilde gelişip fotoğraflara spesifik işleme önerilerinde bulunacak.

Eskiden Photoshop kullanırken çok da ciddiye almadığımız neural filter’lar da gelişti. Ben en çok Depth Blur’ü kullanıyorum, fotoğrafta net alan derinliğini ayarlamak için derinlik haritası çıkaran filtre ama benim için amacı biraz farklı. Çünkü yapay zekâ, fotoğrafın içindeki derinliği buluyor ve haritalıyor. Yani hangi nesne önde, hangisi arkada belirliyor. Ben o haritayı alıp fotoğrafa gömüyorum. Artık fotoğrafı derinliğe göre işlemek mümkün oluyor. Yani ön plandaki objeye ayrı, arkadakine ayrı efekt uygulayabiliyorsunuz. Böylece fotoğrafın temel hammaddesi olan ışığa bir de derinlik eklemiş oluyorum.

Bu arada birkaç hafta önce ChatGPT’ye gelen Gelişmiş Görsel Üretim özelliği biraz daha gelişirse ürün fotoğrafçılığı sona erebilir. Gerçek ürünleri istediğiniz ortama yerleştirme özelliği geldi. Hatta bunu videolar için yapan Pika ya da RunwayML gibi siteler de var. Google mayıs ayı ortasında Veo 3 adındaki video modelini duyurdu, bu yapay zeka modeli videoları seslendirebiliyor da aynı zamanda.

Bunları düşündüğümüzde masa başında oturup reklam fotoğrafları hatta videoları üretebileceğiz.
Peki bu şekilde bilgisayarda üretilen görselleri hangi kategoriye koyacağız? Çünkü benzer tartışmalar biz dijital makinaya geçtiğimizde de yaşandı. o zamanlar “Dijital fotoğraf makinasından çıkan şeyler fotoğraf değildir fotoğraf filmli makinayla çekilir” tartışmaları yapılırdı. Benzer tartışmalar şimdi de yapay zeka için yapılıyor. Zaman neler gösterecek hep birlikte göreceğiz.

Büyük ihtimalle bir zamanlar fotoğrafçılığın icadından etkilenen ressamların bedduası gerçekleşti. “Alma garibin ahını çıkar aheste aheste” demişler. Yaklaşık 200 yıl sonra, artık bir makine, fotoğrafçının çektiği kareyi taklit edebiliyor. Gerçekten ironik bir durum yaşanıyor.

Eskiden ressamlar manzara ve portre resimleri yapardı, sonra fotoğraf makinası icat edildi, daha önce üretilmesi için uzun bir süreç gereken manzara ve portreleri fotoğraf makinaları tarafından kısa zamanda üretilir hale geldi. Şimdi yapay zekâ çıktı, bir fotoğrafınızı veriyorsunuz, istediğiniz gibi portre yapıyor. Bu iki gelişme arasındaki benzerlik gerçekten ürkütücü. Fotoğrafın icadının ressamlara olan en büyük etkilerinden biri, resmin gerçekliği yansıtan bir sanat olmaktan çıkıp ressamların kendilerini çok daha farklı ifade edebilecekleri akımlar geliştirmeleri oldu.

Buradan hareketle, fotoğrafçıların da artık yeni akımları deneme zamanı gelmiş gibi görünüyor. Yapay zekâ ile üretilen fotoğraflara yeni isimler düşünülüyor. Bazıları buna “promptography” diyor. Gerçi son zamanlarda pek duymuyorum, tutmamış gibi görünüyor. Ama doğrudan fotoğraf ya da görsel olarak adlandırılması da bence biraz tehlikeli, yanlış anlaşılmalara yol açabilir.

Bir eğitmen olarak ben yapay zekâdan derslerimde çok faydalanıyorum. Mesela dersten bir saat önce diyafram mekanizmasını simüle eden bir program yazıyorum. Okuldaki çocuklara bu programla anlatıyorum. Daha önce aklıma gelmezdi, ki ben yazılımcıyım. Yine de bu konuyla ilgili yazılım yapmayı düşünmezdim. Ama şimdi birkaç prompt ile istediğiniz simülasyonu oluşturabiliyorsunuz. Bu da fotoğraf eğitimi açısından çok önemli.

Çekime çıkmadan önce, çekimle ilgili açı, ışık önerisi ve daha fazlasını yapay zekâ modellerinden isteyebileceğiniz bir asistan gibi düşünün. Özellikle fotoğrafçılığı yeni öğrenenler için bu inanılmaz bir fırsat.
Komik olan şu: Aynı cümleyi 10 yıl önce dijital makineler için de söylüyordum. “Dijital makineler yeni başlayanlar için büyük fırsat” diyordum. Şimdi 10 yıl sonra aynı şeyi bambaşka bir teknoloji için söylüyoruz. Teknoloji çok hızlı gelişiyor.

Çektiğiniz fotoğrafları, istediğiniz fotoğrafçı ya da eleştirmen tarzında analiz ettirip değerlendirme yaptırabiliyorsunuz.

Peki fotoğrafçılara ne olacak? Bizi nasıl etkileyecek?

Yapay zekâ fotoğrafçılığa bu kadar dâhil olmuşken, çekim alışkanlıklarımızı sorgulamamız gerekiyor.
Çektiğiniz fotoğraflarda ekipmanın ne kadar rolü var? Yaratıcılığınızın ne kadar etkisi var?
Bu oran ekipmana doğru kayıyorsa, yeni gelişmelerden daha çok etkileneceğinizi düşünebiliriz. Ama tarzınızı değiştirmek istiyorsanız, şimdi tam zamanı. Çünkü hobi olarak fotoğraf çeken biri için yeni şeyler denemenin daha iyi bir zamanı olamaz.

Profesyonelseniz zaten takip edip yakalamak zorundasınız. Yoksa dijital makineler çıkınca Photoshop öğrenemeyen karanlık oda ustaları gibi kalırsınız.

Ama bazı fotoğrafçılık dalları var ki, şimdiden sona erdi diyebiliriz. Örneğin, bir zamanlar dünyayı kasıp kavuran stok fotoğrafçılarının devri çoktan bitti. Bakalım gelecek günler neler gösterecek.

Yapay zekâyı bir rakip olarak görmemek gerekiyor. Şu anda bu bir teknoloji gelişimi. Şu an için yeteneklerimizi artıran önemli bir gelişme. Bunu sırıkla atlama sporcusunun kullandığı sırık teknolojisine benzetebilirsiniz.

Eskiden sırıklar tahtadandı, rekor 3 metreydi. Sonra farklı kompozit malzemelerle yapılan sırıklar çıktı, bugünkü rekor 6 metreye ulaştı.

Aynı şekilde, yapay zekâ da çıtayı yükseltiyor. Eskiden ancak derin ekipman bilgisiyle çekilebilen kareler, bugün yeni başlayanlar tarafından bile çekilebiliyor.
Örneğin vahşi yaşam fotoğrafçılığında, uçan bir kuşu kadrajda tutmak ve netlemek başlı başına bir olaydı. Ama artık makineler kendileri bulup netliyor. Dolayısıyla böyle fotoğraflar artık çok özel değil.

Bence yapay zekânın fotoğrafçılığa en güzel etkisi şu anda yaşanıyor. Fotoğrafçının bir takım teknik detaylardan kurtulup fotoğrafın estetik görünümünün yanı sıra hangi hikâyeyi anlatacağı konusuna odaklanmasına imkan sağlıyor. Artık fotoğrafçının bir makinanın bazı ayarlarının hangi düğmeden yapılacağını bilmediği için kafasındaki fotoğrafı kaçıracağı günler sona eriyor. Bir anlamda fotoğraf “demokratikleşmiş” oluyor. Akıllı telefonlar bunun bir adımıydı, şimdi yapay zeka başka bir adım olarak yerini aldı.

Artık fotoğrafta hikâye her şeyin önüne geçecek. İnsanların fotoğrafta aradığı şeyler değişecek. Eskiden hayranlıkla baktığımız kareler sıradan hale gelecek.

Fotoğrafçılar için gelecek günler yeniliklerle dolu olacak.

Bir şey kesin: Fotoğrafçılık artık eskisi gibi olmayacak.

Mayıs 2025

Melih ÖZBEK

Fotoğraf Sanatı Kurumu Derneği

Kategori: Blog

NECMETTİN KÜLAHÇI YAZI DİZİSİ 2. BÖLÜM

ANKARA KÜLTÜR ROTALARI BİR BİLENLE GEZİYORUZ: ESKİ MECLİSLER VE ULUS MEYDANI

ZAMANIN SESSİZ TANIĞI, SESSİZLİĞİN ŞİİRSEL ANLATISI: NATÜRMORT FOTOĞRAF

GEZGİN KADRAJ: ÇORUM-ALACA HÖYÜK-HATTUŞA

GEZGİN KADRAJ: ATATÜRK VE İSTİKLAL YOLU YÜRÜYÜŞÜ

FOTOĞRAF VE SARI RENK

ANKARA KÜLTÜR ROTALARI BİR BİLENLE GEZİYORUZ: HACI BAYRAM CAMİİ VE ÇEVRESİ

PORTRE ve PORTRENİN SANATSAL ANLATIMI

ANKARA KÜLTÜR ROTALARI BİR BİLENLE GEZİYORUZ: KALE GEZİSİ

FOTOĞRAFTA YAPAY ZEKA